نماز جماعت (قرآن)نمازهای واجب را به دو صورت فردا یا جماعت میتوان اقامه کرد. در این مقاله آیات مرتبط با نماز جماعت معرفی میشوند. فهرست مندرجات۲ - آگاهی از نماز جماعت ۳ - احکام نماز جماعت ۳.۱ - حضور زنان در نماز جماعت ۳.۲ - نماز خوف به جماعت ۳.۳ - همراهی با امام جماعت در رکوع ۳.۴ - درک رکوع امام جماعت ۳.۵ - سکوت هنگام قرائت امام جماعت ۳.۶ - همراهی نمازگزاران در افعال نماز ۴ - اهمّیّت نماز جماعت ۴.۱ - فرمان الهی ۴.۲ - یاد کردن از نماز جماعت پیامبر صلیاللهعلیهوآله ۴.۳ - عنایت خاص الهی ۴.۴ - توصیه به حضرت مریم ۵ - تشویق به نماز جماعت ۶ - موارد نماز جماعت ۶.۱ - نماز جمعه ۶.۲ - نماز خوف ۶.۳ - نماز عیدین ۶.۴ - نماز یومیّه ۷ - نماز جماعت در بنیاسرائیل ۸ - نماز جماعت در جنگ ۸.۱ - مصلحت برگزاری نماز جماعت در جنگ ۸.۲ - جواز زمین گذاشتن اسلحه در نماز خوف ۸.۳ - شیوه برپایی نماز خوف ۹ - نماز جماعت حضرت مریم ۱۰ - پانویس ۱۱ - منبع ۱ - آثار نماز جماعتنماز جماعت، از موجبات قرب بيشتر انسان به خداوند: الَّذِي يَراكَ حِينَ ... وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ. ياد نمودن از ديدن نمازگزاران در نماز جماعت با اينكه خداوند در همه حالات انسان را مىبيند نشانگر توجّه فزونتر خدا به انسان در اين حالت است. ۲ - آگاهى از نماز جماعتخداوند، آگاه از راز و نيازهاى شبانه انسان و نماز جماعت او: الَّذِي يَراكَ حِينَ تَقُومُ وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ إِنَّهُ هُوَ السَّمِيعُ الْعَلِيمُ. ۳ - احكام نماز جماعت۳.۱ - حضور زنان در نماز جماعت••• جواز حضور زنان با مردان در نماز جماعت: يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ••• تشریع حكم شركت زنان در نماز جماعت در شریعت موسی علیهالسلام: يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۳.۲ - نماز خوف به جماعتمطلوب بودن اقامه نماز خوف به جماعت: وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً واحِدَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كانَ بِكُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً . آيات فوق دلالت بر ارجحيّت نماز جماعت دارد زيرا در حال خوف هم امر به آن شده است. ۳.۳ - همراهی با امام جماعت در رکوعلزوم همراهى با امام جماعت، در رکوع: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ ... وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۲. يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۳.۴ - درک رکوع امام جماعتلزوم درك ركوع امام، در نماز جماعت: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ ... وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۲. ... وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۳.۵ - سکوت هنگام قرائت امام جماعتلزوم سکوت و توجّه، هنگام قرائت امام در نماز جماعت: وَ إِذا قُرِئَ الْقُرْآنُ فَاسْتَمِعُوا لَهُ وَ أَنْصِتُوا لَعَلَّكُمْ تُرْحَمُونَ. مراد از آيه اين است كه اگر مأموم در نماز جماعت قرائت امام را مىشنود گوش دهد. ۳.۶ - همراهی نمازگزاران در افعال نمازتقارن و همراهى نمازگزاران در افعال نماز، از احكام نماز جماعت: وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ ... وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۴ - اهمّيّت نماز جماعت۴.۱ - فرمان الهیفرمان خداوند به برپایی نماز به جماعت: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ ... وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. «مع الرّاكعين» اشاره به حضور يافتن در نماز جماعت است. ۲. حافِظُوا عَلَى الصَّلَواتِ وَ الصَّلاةِ الْوُسْطى ... مراد از «الصّلوة الوسطى» بنا بر قولى، كنايه از جماعت مىباشد، چون كه افضل نمازها است. ۳. ... وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۴. وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ .... ۴.۲ - یاد کردن از نماز جماعت پيامبر صلىاللهعليهوآلهياد نمودن از نماز جماعت پیامبر صلیاللهعلیهوآله به صورت خاصّ نشانه اهمّيّت آن: الَّذِي يَراكَ حِينَ تَقُومُ وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ. مقصود از «تقلّبك فى السّاجدين» نماز پیامبر صلیاللهعلیهوآله در جماعتهاى مسلمانان است. ۴.۳ - عنایت خاص الهیعنايت خاصّ و نگاه ويژه خداوند به راز و نیاز شبانه و نماز جماعت: الَّذِي يَراكَ حِينَ تَقُومُ وَ تَقَلُّبَكَ فِي السَّاجِدِينَ. مقصود از «يراك» معناى لازم آن است كه همان نگاه ويژه و توجّه خاصّ است. ۴.۴ - توصیه به حضرت مریمتوصيه خداوند به مریم علیهاالسلام براى برگزاری نماز، همراه جماعت: يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۵ - تشويق به نماز جماعتشركت در نماز جماعت، مورد تشویق خداوند: وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. در تفسير «واركعوا مع الرّاكعين» يك احتمال اين است كه مقصود، تشویق به نماز جماعت است، به اين دليل كه در اوّل آيه «صلاة» مقدّم شده است. ۶ - موارد نماز جماعت۶.۱ - نماز جمعهوجوب اقامه نماز جمعه، به صورت جماعت: ۱. وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. يكى از احتمالات در تفسير آيه، نمازى است كه با جماعت واجب است اقامه شود، مثل نماز جمعه و عيدين. ۲. يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذا نُودِيَ لِلصَّلاةِ مِنْ يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلى ذِكْرِ اللَّهِ وَ ذَرُوا الْبَيْعَ ذلِكُمْ خَيْرٌ لَكُمْ إِنْ كُنْتُمْ تَعْلَمُونَ فَإِذا قُضِيَتِ الصَّلاةُ فَانْتَشِرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ابْتَغُوا مِنْ فَضْلِ اللَّهِ وَ اذْكُرُوا اللَّهَ كَثِيراً لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ وَ إِذا رَأَوْا تِجارَةً أَوْ لَهْواً انْفَضُّوا إِلَيْها وَ تَرَكُوكَ قائِماً قُلْ ما عِنْدَ اللَّهِ خَيْرٌ مِنَ اللَّهْوِ وَ مِنَ التِّجارَةِ وَ اللَّهُ خَيْرُ الرَّازِقِينَ. ۶.۲ - نماز خوفجواز اقامه نماز خوف، به صورت جماعت: وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ ... آيه مزبور به نماز خوف در حال جماعت اشاره دارد و بيانگر اهمّيّت فراوان آن است و بدون ترديد با وجود امام جماعت جايز مىشود. ۶.۳ - نماز عيدينوجوب اقامه نماز عیدین (عید فطر، عید قربان)، به صورت جماعت: وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ وَ آتُوا الزَّكاةَ وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. يكى از احتمالات در تفسير آيه، نمازى است كه با جماعت واجب است اقامه شود، مثل نماز جمعه و عيدين. ۶.۴ - نماز يوميّهجواز اقامه نمازهای یومیّه به جماعت: وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ وَدَّ الَّذِينَ كَفَرُوا لَوْ تَغْفُلُونَ عَنْ أَسْلِحَتِكُمْ وَ أَمْتِعَتِكُمْ فَيَمِيلُونَ عَلَيْكُمْ مَيْلَةً واحِدَةً وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كانَ بِكُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُوا حِذْرَكُمْ إِنَّ اللَّهَ أَعَدَّ لِلْكافِرِينَ عَذاباً مُهِيناً . آيات فوق اشاره به نمازهای چهار رکعتی (يوميّه) دارد. ۷ - نماز جماعت در بنىاسرائيلاقامه نماز جماعت، توصيه خداوند به بنیاسرائیل: يا بَنِي إِسْرائِيلَ ... وَ أَقِيمُوا الصَّلاةَ ... وَ ارْكَعُوا مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۸ - نماز جماعت در جنگمطلوبيّت برگزارى نماز خوف به جماعت: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ .... ۸.۱ - مصلحت برگزارى نماز جماعت در جنگمصلحت برگزارى نماز جماعت در جنگ، برعهده فرمانده جنگ: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ ... از اينكه خطاب در آيه به پيامبر صلىاللهعليهوآله رهبر و فرمانده مسلمانان است و در مورد نمازگزاران اقتداكننده با ضماير غايب ياد شده، برداشت به دست مىآيد. ۸.۲ - جواز زمين گذاشتن اسلحه در نماز خوفآزار ديدن رزمندگان هنگام نماز جماعت، سبب جواز زمین گذاشتن اسلحه در صورت حفظ هوشیاری: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ ... وَ لا جُناحَ عَلَيْكُمْ إِنْ كانَ بِكُمْ أَذىً مِنْ مَطَرٍ أَوْ كُنْتُمْ مَرْضى أَنْ تَضَعُوا أَسْلِحَتَكُمْ وَ خُذُوا حِذْرَكُمْ .... ۸.۳ - شیوه برپایی نماز خوف••• به نماز ايستادن گروهى از مسلمانان و پاسدارى گروهى ديگر، شيوه برپايى نماز خوف در حال جنگ به صورت جماعت: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ .... ••• اقتداى گروه دوم مجاهدان به امام جماعت، در ركعت دوم، هنگام جهاد: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ .... ••• ضرورت همراهى كردن گروه اوّل مجاهدان نمازگزار با امام جماعت، تا پايان دو سجده ركعت اوّل: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ .... ••• ضرورت فرادا خواندن ركعت دوم نماز خوف، هنگام جهاد و جنگ پس از ركعت اوّل، در صورت اقامه آن با جماعت: وَ إِذا ضَرَبْتُمْ فِي الْأَرْضِ فَلَيْسَ عَلَيْكُمْ جُناحٌ أَنْ تَقْصُرُوا مِنَ الصَّلاةِ إِنْ خِفْتُمْ أَنْ يَفْتِنَكُمُ الَّذِينَ كَفَرُوا إِنَّ الْكافِرِينَ كانُوا لَكُمْ عَدُوًّا مُبِيناً وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا أَسْلِحَتَهُمْ فَإِذا سَجَدُوا فَلْيَكُونُوا مِنْ وَرائِكُمْ وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ وَ لْيَأْخُذُوا حِذْرَهُمْ وَ أَسْلِحَتَهُمْ .... ••• صحّت اقتداى هر گروه از مجاهدان برگزاركننده نماز خوف با يكى از دو ركعت نماز امام با جماعت: وَ إِذا كُنْتَ فِيهِمْ فَأَقَمْتَ لَهُمُ الصَّلاةَ فَلْتَقُمْ طائِفَةٌ مِنْهُمْ مَعَكَ ... وَ لْتَأْتِ طائِفَةٌ أُخْرى لَمْ يُصَلُّوا فَلْيُصَلُّوا مَعَكَ .... ۹ - نماز جماعت حضرت مريممريم عليهاالسلام مأمور شركت در نماز به همراه نمازگزاران: يا مَرْيَمُ اقْنُتِي لِرَبِّكِ وَ اسْجُدِي وَ ارْكَعِي مَعَ الرَّاكِعِينَ. ۱۰ - پانویس۱۱ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۴۷۶، برگرفته از مقاله «نماز جماعت». ردههای این صفحه : موضوعات قرآنی | نماز جماعت
|